Vanuit mijn hele hart had ik gehoopt dat ik hier niet over hoefde te schrijven. Dat het gewoon niet bestond. Maar het bestaat wél: spiritueel narcisme. Dat spiritueel ego bestaat, dat wist ik. Daar heb ik mezelf ook schuldig aan gemaakt en misschien doe ik dat onbewust nog steeds. Maar spiritueel narcisme? Het is een aantal jaren niet in me opgekomen dat dit een combinatie is. But it is. It really is.
Wat is spiritueel narcisme?
Als iemand de energie van spiritueel narcisme doorleeft, dan ziet die persoon zichzelf als extreem bijzonder. Het zogeheten Messias syndroom. Zij zijn groots, uniek, bijzonder en hebben veel te brengen op deze wereld. Joh, er zijn nog geen woorden of termen voor hoe bijzonder ze zijn, denken ze zelf. Superlatieven komen te kort. Zij weten precies hoe het leven werkt, hebben alle antwoorden en er is geen enkel mens die het beter weet dan zij. Ze menen vaak meester, leider, priester of nog grootster te zijn. Zijn er mensen die bijzonderder zijn dan de ander? Nee, natuurlijk niet. Iedereen is even bijzonder. De schepping heeft de verantwoordelijkheid van de evolutie niet in handen gelegd van een aantal geselecteerde zielen. Nu is dit nog een onschuldig toneelstuk als je ’t bij jezelf houdt, maar dat is vaak niet het geval. Ze willen aanzien en gevoed worden in deze gedachte. Een spiritueel narcist beschadigt anderen. Wijs je niet graag naar anderen, maar heb je hier wel mee te maken gehad, klopt ook deze versie: je hebt je laten beschadigen door een ander. Je was er zelf bij. Jouw grenzen zijn overschreden. Hier zitten overigens de meest waardevolle levenslessen in die je maar kunt verzinnen.
Wat doen spiritueel narcisten?
Een spiritueel narcist heeft verschillende werkwijzen. Bij de een werkt de benadering om te doen aan ‘lovebombing’. Je wordt dan overladen met complimentjes, cadeautjes en vleierij. ‘Jij hebt zo’n bijzondere energie. Wauw. Jij bent een godin/koningin/prinses/pure liefde/moeder Aarde.’ Of de mannelijke varianten daarvan. Wie vindt dit nou niet leuk om te horen? Ook jouw ego wordt gestreeld en zo ga je langzaam of snel volledig mee in de energie van een ander. Dat kan verstrekkende gevolgen hebben. Een andere methode van de spirituele narcist is om jou afhankelijk te maken. Er wordt benadrukt dat je hulpeloos bent zonder deze figuur. Keer op keer word je verteld dat je nooit zo bijzonder kan worden als de spiritueel narcist. Extra vervelend is het, als je wordt verteld dat jullie al honderden levens samen zijn. Jij neemt dit aan en gaat ervan uit dat dit goed nieuws is. Misschien is het waar van die vorige levens, maar is dit hét leven dat je een keer zegt: tot hier en niet verder. Een ander kenmerk is dat de spiritueel narcist zijn talenten niet of nauwelijks deelt. Andere mensen zijn namelijk niet zo ver ontwikkeld als zij, dus ze denken dat specifieke kennis alleen voor hen bestemd is. Ze voelen zich vaak eenzaam, omdat ze menen de top bereikt te hebben. And it’s lonely at the top. Maar ja, zet jezelf dan daar ook niet neer.
De mooie kant van spiritueel narcisme
Als je herkent dat je stiekem tóch in de ban ben geraakt van een spiritueel narcist, krijg je de kans van je leven. Dat is de mooie kant eraan. Jij mag helemaal terugkomen bij jezelf. Op jouw manier. Het gaat er voor iedereen om, om écht jezelf te zijn. Met jouw eigen verbinding met het leven. Natuurlijk is het fijn en noodzakelijk soms om een handje geholpen te worden om bij jezelf te komen. Voel dan wel aan dat je dit bij de juiste persoon doet. En zelfs een spiritueel narcist kan (tijdelijk) de juiste persoon zijn. Het ingewikkelde is dat ze mega veel talent kunnen hebben en vaak charmant zijn. Iemand is nooit 100% goed of slecht. Dat maakt het een geavanceerd spelletje. Een masker valt echter altijd een keer af. Dat is wat ik geloof. Hoe meer tijd je spendeert met een spiritueel narcist, hoe meer je het gaat zien. Het mooie eraan is dat het je ook laat zien wat jouw kwetsbare stukken zijn. Anders waren ze misschien nooit aan het licht gekomen.
Twijfelen aan de spiritueel narcist
Het moment dat je vragen gaat stellen en begint te twijfelen aan de spiritueel narcist, dan beland je in een fase die niet fijn is. Je gaat namelijk ook erg twijfelen aan jezelf. De spiritueel narcist beheerst technieken die jij niet hebt, zoals gaslighting. Als je te maken hebt met een getalenteerde spirituele narcist, weet deze persoon al jouw valkuilen en kwetsbaarheden. En ja, daar word je geprikt. Een spiritueel narcist kan overigens niet tegen kritiek en heeft een gebrek aan empathische en inlevende gevoelens. Hij of zij zal dat schuiven onder de noemer: ‘Ik ben zo ver ontwikkeld/verlicht, dat ik onthecht ben.’ Een typische gedacht is dan: ‘Ben ik nou gek of…?’ Nee, jij bent niet gek. Als je eenmaal voor jezelf kiest en grenzen stelt, is de kans groot dat je compleet genegeerd wordt. Je wordt afgedankt als oud vuil. Je mag alleen maar terugkomen op zijn of haar termen. De spiritueel narcist weet dan dat je hem of haar doorziet. The end. Op naar de volgende. De gezonde afronding waar je zo naar op zoek bent, die moet je écht jezelf geven. Die ga je niet van de ander krijgen.
Bewust of onbewust?
De vraag die ik me al een tijdje stel: ‘Weet een (spiritueel) narcist dat ‘ie een narcist is? Is er sprake van opzet in het spel?’ Hoe zit ’t met dat stukje zelfreflectie en zelfkennis? Of zijn deze mensen gedissocieerd van zichzelf? Ik weet van mezelf dat ik soms te snel oordeel, perfectionistisch ben, dat ik soms een betweter ben en dat ik weinig geduld heb met mensen die traag van begrip zijn. Geen fraaie kanten, maar ik ken ze wel. Wellicht zijn er bewuste narcisten die met opzet manipuleren om meer macht, geld en aanzien te krijgen. En zijn er ook spiritueel narcisten die niet eens in de gaten hebben wat ze doen? Ik weet het niet. Feit is dat we nooit in elkaars hoofd kunnen kijken wat er precies gebeurt. De gevolgen van contact met een bewuste of onbewuste spiritueel narcist zijn overigens gelijk. Nog steeds ben je gemanipuleerd en is er over jouw grenzen heengegaan.
Herstellen van spiritueel narcisme
Ja, je kunt herstellen van een relatie met een spiritueel narcist. Hoe dat herstel verloopt, is voor iedereen anders. Maar het begint met radicaal voor jezelf kiezen. Mijn advies? Vraag maar hulp aan het leven zelf en hou je ogen open. Vragen zoals: ‘Laat mij zien hoe dit zit. Gooi mensen op mijn pad die me hier mee kunnen helpen. Dankjewel.’ Kijk maar wat er gebeurt. Verder is het goed om alles wat je voelt te erkennen. Het is een emotionele rollercoaster en je mag door een soort XXL belegde hamburger heen bewegen. Een laagje woede, laagje verdriet, een dikke laag gebakken lucht en een laagje medelijden. Pel het maar langzaam af. Het duurt zolang het duurt. Je kunt geen stappen overslaan en fastforward doorspoelen naar de fase: vergeving van jezelf en de ander.
‘When you know how to listen, everyone is your guru.’
Typische slachtoffers spiritueel narcisme
In mijn ogen kan bijna iedereen ‘slachtoffer’ worden van een spiritueel narcist. Als het gebeurt, gaat je dat uiteindelijk veel groei brengen. Maar leuk is het allerminst. Mensen die gevoelig zijn voor een spiritueel narcist, hebben zelf vaak een groot empathisch vermogen. Het zijn zorgzame mensen die iets goeds willen doen. Mensen die (net) spiritueel ontwaken, zijn ook een gewillig slachtoffer. Hongerig naar antwoorden. Je wil graag en met heel je hart verschil maken en meebouwen aan die felbegeerde ‘nieuwe wereld’. Je bent nog zoekende naar je eigen verbinding. Wat fijn als iemand je antwoorden kan geven en ook dezelfde missie lijkt te hebben. Met de nadruk op lijkt. Je merkt dat veel klopt wat er gezegd wordt. Jij voelt aan dat A, B, C, D en E ook voor jou zo zijn. Wat een feest der herkenning. Joehoe! En voordat je het weet, slik je de rest van het alfabet van een ander voor zoete koek. De zoete koek verandert al snel in gebakken peren.
De functie van spiritueel narcisme
Vaak zoek ik naar een groter plaatje waarom iets bestaat, zoals die spiritueel narcisten. Want er zitten geen foutjes in de schepping en dat is dit dus ook niet. Wellicht zit het zo: je leert door de interactie met andere mensen. Zo ervaar je de illusie van afgescheidenheid. Een spiritueel narcist kan jou mogelijkerwijs daadwerkelijk veel kennis brengen en stappen met je zetten. Maar uiteindelijk is het altijd de bedoeling dat je bij jezelf komt. Zo’n spiritueel narcist ‘helpt’ je daar dus wel bij. Juist door over jouw grenzen te gaan. Hoe kun jij je grenzen leren bewaken als niemand eroverheen dendert? Hoe kun jij in jezelf vertrouwen? Door eerst te ervaren hoe het is om niet op jezelf te vertrouwen. Het moment dat je het gaat zien, is blijkbaar het moment dat je klaar bent bij deze persoon.
Meer tips voor je spirituele pad? Hier zijn er nog wat. Ik heb ze niet gegoogled, geknipt en geplakt. Maar mocht zelf lekker hard op mijn bek gaan en deze vlieguren opdoen. Doe er je voordeel mee.
Deze artikelen en podcasts hebben me geholpen mijn eigen ogen open te doen, waarvoor dank:
De verborgen spiritueel narcist (Bron: Inspirerend leven)
Spirituele leraar of spirituele narcist (Bron: Nieuwetijdskind)
Hoe herken je een cult of high control groep? (Nienke Thurlings)
Hoe ik bijna in een cult was beland? (Nienke Thurlings)
Een persoonlijke sessie of samenwerken met Anneke Vogels van Right Here?
Ontdek er meer over >